„Konie huculskie — Historia rasy“ K. Kwiecińska-Olszewska
Kilka słów o autorce książki
Katarzyna Kwiecińska-Olszewska w 2002r uzyskała tytuł magistra inż. pisząc pracę pt. „Analiza wyników ekonomicznych i opracowanie wariantów hodowli koni huculskich w Gładyszowie” , następnie w 2007r uzyskała tytuł doktora pisząc pracę doktorską pt.: „Analiza rodowodowa koni huculskich”.
W czasie studiów odbyła dwie praktyki związane z końmi huculskimi. W 1999r i 2000r w Stadninie Koni Huculskich Gładyszów oraz w 2000r w prywatnej Stadninie Koni Huculskich i Arabskich Izby.
Obecnie pracuje jako nauczyciel chowu i hodowli zwierząt gospodarskich i amatorskich w Centrum Edukacji EDUS w Wołominie (szkoła policealna — kierunek technik weterynarii) oraz jako hipoterapeuta w Fundacji Pomocy Młodzieży i Dzieciom Niepełnosprawnym „Hej Koniku!” w Warszawie.
Jest członkiem Stowarzyszenia Turystyki i Rekreacji Konnej POLAN. Posiada własnego hucuła, którego sama wyszkoliła i przygotowała do pracy w hipoterapii.
Fragmenty wstępu do książki, autorstwa Katarzyny Kwiecińskiej-Olszewskiej:
Po raz pierwszy zetknęłam się z hucułami na kartach książki „Hipologia dla wszystkich” Grabowskiego [1982]. Będąc dzieckiem czytałam ją wielokrotnie. Jeszcze częściej oglądałam wszystkie zamieszczone tam ilustracje. Konie huculskie były przedstawione na dwóch: ogier Goral X Khc 50 (Goral VII – 498 Gurgul I-2 po Gurgul I) i klacz Tonka Khc 123 (Cukor-Gurgul-5 – Niezabudka po Cedryt). Nie zainteresowały mnie jednak wtedy ani te obrazki, ani ich opis, a o rasie huculskiej zapamiętałam tyle, że to wymierające konie górskie. W „Hipologii” najbardziej podobały mi się zabawne fiordingi. Fascynowałam się też wyścigami. Zapewne musiałam widzieć Jaśmina Khc 132 (po Zefir) i jego matkę Dziewannę Khc 155 (Hroby V-22 – Wiosenka po Orzech) na Wystawie Zwierząt Hodowlanych w Warszawie, bo zawsze wyciągałam na nie rodziców, nie pamiętam jednak tego.
Osobiście poznałam hucuły w 1994 roku, gdy trzy konie tej rasy pojawiły się w klubie jeździeckim Wiarus, prowadzonym przez Włodzimierza Gronowskiego na warszawskim Żoliborzu, gdzie uczyłam się jeździć konno.[…]
Dla mnie były to śmieszne, grzeczne małe koniki.[…]
[…] Ale po drugim roku studiów, latem 1999 roku, pojechałam już do Gładyszowa. Mogłam obejrzeć stadninę od kuchni, oczami najniżej postawionego w hierarchii pracownika.
Hucuły nie od razu mnie oczarowały, najpierw zadziwiły. Były dużo bardziej kolorowe, niż sądziłam, bardzo spokojne, przyjazne (choć też samowolne i krnąbrne), bardzo odporne i żywotne. Praktycznie wszystkim różniły się od koni, które do tej pory znałam. Brakowało im dumy i gracji ich gorącokrwistych braci. Wydawało mi się, że zachowują się bardziej jak psy niż konie, i nie do końca mi się to podobało. Zachwyciły mnie za to krajobrazy, łąki bardziej zielone niż te należące do podwarszawskich wsi. Mój ogromny szacunek zyskali też ludzie z tamtych okolic – bardzo życzliwi, choć surowi, tak jak konie huculskie, nauczeni żyć w trudnych, górskich warunkach.
Kiedy po pięciu tygodniach opuszczałam Gładyszów, wiedziałam, że już zawsze będę tam wracać. W międzyczasie zdążyłam pokochać konie huculskie, być może za sprawą jasnogniadego wałacha Czardasz (Rewir – Czata po Luzak), mojej pierwszej huculskiej miłości. Była to zdecydowanie miłość bezinteresowna, zaczęła się, gdy pewnej nocy Świrek, jak go wszyscy nazywaliśmy, poddusił się uwiązem. W ciągu następnych tygodni wielokrotnie przyprawiał nas o kolejne siwe włosy. A jednak Czardasz potrafił mi uświadomić, że nawet tak samowolny, nieufny, czy wręcz szalony hucuł jak on, w chwili zagrożenia potrafi zachować spokój i myśleć racjonalnie. Tym zrobił na mnie wrażenie. Wyszedł bez szwanku z opresji, które dla większości koni gorącokrwistych mogłyby się źle skończyć. Za jego sprawą konie innych ras przestały się dla mnie liczyć. Również dzięki niemu porzuciłam myśli o zmianie kierunku studiów. Postanowiłam też zostać hipoterapeutą, by móc pracować jednocześnie z ludźmi i z końmi.[…]
[…] Zgromadzone przez siebie materiały zaczęłam porządkować i analizować. A że moją drugą po koniach miłością jest statystyka, lubię żeby wszystko było przedstawione bardzo dokładnie i precyzyjnie. Jednak z zebranych przeze mnie materiałów nie chciał powstać spójny obraz konia huculskiego, jego pokroju, użytkowości i historii. Niemniej jednak niniejsza książka jest wynikiem próby uporządkowania zdobytych przeze mnie informacji (czasem sprzecznych, niejednoznacznych i niekompletnych) oraz rozwikłania trapiących mnie wątpliwości. Ma ona także ambicję zapełnić pewną lukę informacyjną, jako że od wielu lat nie poświęcano koniom huculskim obszernej publikacji, a stare materiały są obecnie bardzo trudno dostępne.[…]
Spis dotychczasowych publikacji autorki, dotyczących koni huculskich:
1) Kwiecińska K. — Zapomniane stare rodziny żeńskie Zyrki i Redy w hodowli koni huculskich” — Przegląd hodowlany 6/2004, s. 22 – 24.
2) Kwiecińska K. — Gurgul’s line — inexactness in pedigree of Cukor-Gurgul-5 stallion — Electronic Journal of Polish Agrikultural Universities 8/2005: 2.
3) Kwiecińska K. — Struktura genetyczna populacji koni huculskich ze stadniny w Gładyszowie. Przegląd hodowlany 8/2005, s. 13 – 15.
4) Kwiecińska K. — Poziom współczynnika inbredu u źrebiąt koni huculskich urodzonych w SKH Gładyszów w latach 1950 – 2004. Roczniki Naukowe Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, 2005, Suplement.
5) Kwiecińska K. — The relationship between stallions and mares from same Polish Hucul horses’ studs. Annals of Animal Science (supplement), 2007 Kraków, 1: 145 – 148
6) Kwiecińska K. — Uzasadniać merytorycznie. Koń Polski, 3/2008, s. 34 – 35.
7) Kwiecińska K., Olech W. — The inbreeding influence on Hucul mares reproduction results”, Annals of Warsaw University of Life Sciences – SGGW, Animal Science No 45: 59 – 63, 2008.
8) Kwiecińska K., Purzyc H. – Contribution founders genes in population of Hucul horses born in years 1951 – 1955 and 1999 – 2003. Electronic Journal of Polish Agricultural Universities, 2009, 12: 2
9) Purzyc H., Kwiecińska K. — Morphometric analysis and inbred of Hucul horses registered in Polish Herd Books. XXIX Zjazd Polskiego Towarzystwa Anatomicznego, Bydgoszcz, 3 – 5 wrzesień 2009 r.
10) Purzyc H., Kwiecińska K., Bojarski J., Olech W. — Genetic analysis of Hucul horses in the light of morphometric study. XXIX Zjazd Polskiego Towarzystwa Anatomicznego, Bydgoszcz, 3 – 5 wrzesień 2009 r.
11) Kwiecińska-Olszewska K. – O umaszczeniu koni huculskich. Koń polski (2011). Koń w Internecie http://www.konpolski.pl/artykuly.htm
12) Kwiecińska-Olszewska K. – Ernst Hackl i jego dzieło o koniach huculskich. Płaj 43 (2012): 177 – 188
13) Kwiecińska-Olszewska K. — Czy na Huculszczyźnie są konie huculskie? Płaj 44 (2012): 5 – 23
Nowa książka „Konie huculskie — Historia rasy”
Ta absolutnie unikatowa publikacja ukazuje fenomen koni rasy huculskiej i tłumaczy po przez rys historyczny aż do czasów współczesnych, dlaczego konie te przetrwały w niezmienionej formie przez setki lat i nadal są tak bardzo cenioną rasą koni użytkowych.
Należy przypomnieć że konie huculskie obecnie są najstarszą naszą rodzimą rasą koni. Autorka książki w sposób wyczerpujący poruszyła wszystkie tematy związane z historią, hodowlą, użytkowaniem oraz dalszą ochroną koni rasy huculskiej.
Będzie to prawdziwe kompendium wiedzy o koniach huculskich, Huculszczyźnie i jej kulturze, opatrzone ilustracjami i profesjonalnie opracowanej genezie i historii ścieżki huculskiej i czempionatu użytkowego koni huculskich. Książka będzie zawierać tabele zestawiające dane koni sięgających po najwyższe laury w krajowych i międzynarodowych czempionatach hodowlanych i użytkowych. Będzie to pierwsza taka książka powszechnie dostępna na polskim rynku od ponad 20 lat.
Stowarzyszenie Turystyki i Rekreacji Konnej POLAN podjęło się wydania tej książki w nakładzie 1000 sztuk i serdecznie zaprasza stadniny, hodowców, ośrodki jeździeckie oraz firmy związane z tematyką końską do zamieszczenia swojej reklamy, która umożliwi nam częściowe pokrycia kosztów druku i wydania książki. Reklama będzie kolorowa, wydana na wysokiej jakości papierze w wielkości B5.
Cena reklamy na jednej pełnej stronie to 1000 PLN, istnieje również możliwość wykupienia połowy strony za 500 PLN.
W cenie reklamy otrzymacie w prezencie 3 egzemplarze naszej książki, a samo wydanie będzie promowane na wszystkich większych imprezach dotyczących koni huculskich, zatem jesteście Państwo pewni, iż zamieszczone reklamy trafią prosto do odpowiedniej rzeszy odbiorców. W załączniku znajdziecie Państwo streszczenie książki, które pozwoli się Państwu zapoznać z jej obszerną tematyką.
Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani powyższą ofertą, proszę do nas dzwonić +48 607 614 524 lub napisać kontakt@stowarzyszenie-polan.eu
Pozdrawiamy,
Stowarzyszenie Turystyki i Rekreacji Konnej POLAN
Streszczenie: „Konie huculskie — Historia rasy”
Jak dotąd w Polsce ukazały się dwie obszerniejsze publikacje o koniach huculskich: „Konie huculskie” Brzeskiego i in. z 1988 roku i „Hucuły — konie połonin” Krzemienia i Kario z 1991 roku. Książki te są obecnie trudno dostępne i z racji swojego wieku już mało aktualne. Nie są też tak szczegółowe i obszerne, jak proponowana pozycja.
Książka „Konie huculskie — Historia rasy” zawiera dokładną charakterystykę rasy oraz dokumentuje jej hodowlę od momentu założenia pierwszej stadniny w Łuczynie w 1856 roku do czasów współczesnych.
Książkę rozpoczyna rozdział przybliżający czytelnikowi Huculszczyznę (czyli regionu, z którego rasa pochodzi) i zamieszkującą ją ludność Huculską, jej historię i obyczaje.
Następnie przedstawione są rozliczne teorie dotyczące pochodzenia samych koni huculskich i ich nazwy.
Dalej znajduje się dokładny opis pokroju koni tej rasy. Dużo miejsca poświęcono często rozważanym obecnie problemom, jak stworzenie jednolitego wzorca biometrycznego, oraz ustalenie jak niegdyś były umaszczone konie huculskie, jak są umaszczone obecnie i jak naprawdę powinny być umaszczone. Książka zawiera także rozdziały dotyczące zdrowia, usposobienia i temperamentu tych koni.
Przedstawione są różne formy użytkowania hucułów: historyczne (jako koń juczny, roboczy i wojskowy) i współczesne (górska turystyka jeździecka, rekreacja, hipoterapia i mały sport). Odnotowuje też znaczący sukcesy sportowe koni huculskich i ich udział w wyprawach podróżników.
Najobszerniejszą część książki stanowi opis historii rasy, która rozpoczyna się od zaprezentowania miejsca konia huculskiego w kulturze ludności Huculskiej i dotyczących tych koni przesądów. Następnie omówione zastaje powstanie i działalność pierwszej stadniny koni huculskich założonej w Łuczynie w 1856 roku na terenie Austro-Węgier oraz problemy hodowli terenowej w tamtych czasach. Przy opisie okresu dwudziestolecia międzywojennego przedstawiona jest sytuacja panująca w krajach, które po rozpadzie Austro-Węgier kontynuowały hodowle koni huculskich, czyli w Polsce, Rumunii, Czechosłowacji i na Węgrzech. Dalej omówione są losy koni huculskich w czasie II wojny światowej. Przy opisie czasów powojennych przedstawiono działania hodowców z Polski, Rumunii, Czechosłowacji (później Słowacji i Czech), ZSRR (później niepodległej Ukrainy), Węgier, Austrii, Niemiec i Francji. Książka zawiera historię wszystkich państwowych stadnin hodujących konie huculskie (w Polsce — Jodłownik, Tylicz, Siary, Gładyszów, Odrzechowa, Wołosate, w Rumuni — Łuczyna, w Czechosłowacji — Topolczanki, Zlobiny, Murań, na Węgrzech — Bantapuszta, Aggtelek) i wykazy kryjących tam ogierów. Poruszona zostaje sprawa eksperymentów z krzyżowaniem koni huculskich z innymi rasami i opisany wpływ koni huculskich na inne rasy, a szczególnie ich znaczenie w wytworzeniu rasy kuców felińskich. Opisane są początki hodowli zachowawczej koni huculskich, oraz współcześnie obowiązujące w niej zasady. Przedstawione są również geneza i historia ścieżki huculskiej i czempionatu użytkowego koni huculskich. Książka zawiera tabele zestawiające dane koni sięgających po najwyższe laury w krajowych i międzynarodowych czempionatach hodowlanych i użytkowych.
Ostatni rozdział poświęcono współpracy między krajami hodującymi konie huculskie, w tym historii Hucul International Federation.
Tekst został opatrzony 33 zdjęciami przedstawiającymi wybitne konie. Zdjęcia te zostały zgromadzone na potrzeby książki.
Kurs Organizatorów i Sędziów TREC PTTK w Nielepicach
Serdecznie zapraszamy na Kurs Organizatorów i Sędziów TREC PTTK w Nielepicach 5 – 6 kwietnia 2014.
Prowadzący: Katarzyna Smółka, Anna Korfel
członkinie Podkomisji ds. TREC PTTK Górskiej Turystyki Jeździeckiej
CEL:
Wyszkolenie organizatorów i sędziów nowo rozwijającej się w Polsce dyscypliny jeździeckiej TREC PTTK.
Po szkoleniu każdy otrzyma tytuł organizatora, natomiast chętni przystąpią do egzaminu na sędziego. Tytuł „organizator“ jest przyznawany bezterminowo, natomiast „sędzia“ — podlega weryfikacji co 2 lata.
Uczestnicy kursu są proszeni o przywiezienie zdjęć legitymacyjnych na szkolenie.
Koszt: 300 zł w cenie: kurs, materiały szkoleniowe, egzamin, nocleg, wyżywienie (obiad, kolacja, śniadanie, obiad), legitymacje sędziów , organizatorów TREC PTTK — do odebrania na najbliższym Sejmiku Przodowników Górskiej Turystyki Jeździeckiej
Na zgłoszenia czekamy do 30 marca: mailowo skh.nielepice@gmail.com lub telefonicznie 608 060 145
Potwierdzeniem rezerwacji uczestnictwa w kursie jest wpłata zaliczki w wysokości 100 zł
Konto: Andrzej Mikołajewicz, ING Nr Konta: 93 1050 1445 1000 0090 4852 6389
W tytule prosimy podać nazwisko uczestnika.
SZCZEGÓŁOWY PROGRAM SZKOLENIA :
23.11.2013 (sobota)
9.00 rozpoczęcie szkolenia
9.15 LE TREC historia
10.00 wprowadzenie do TREC PTTK
10.30 REGULAMIN TREC PTTK
12.00 faza POR — Bieg na orientację
13.30 faza MA — Kontrola tempa
14.00 — 15.00 obiad
15.00 faza PTV — Bieg z przeszkodami
16.00 faza PTV — omówienie przeszkód
18.00 praktyka sędziowska- filmy
19.00 kolacja
20.00 podliczenie zawodów
21.00 praktyka sędziowska- filmy
24.11.2013 (niedziela)
8.00 śniadanie
9.00 zalecenia dla organizatorów zawodów
10.45 prezentacja toru TREC (zajęcia w plenerze)
12.15 podsumowanie szkolenia organizatorów i sędziów TREC PTTK
14.00 — 15:00 obiad
15.00 egzamin dla kandydatów na sędziów TREC PTTK
Sprzedam ogierka huculskiego
Sprzedam ogierka rasy huculskiej, urodzony 27.04.2013, maści karej, po bardzo dobrej klaczy Pretori i ogierze Wtorek.
Źrebię przyjazne, bezproblemowe w obsłudze. Z hodowli tabunowej.
Świetnie nadaje się do rekreacji, hodowli, rajdów a także do skokòw.
Zaszczepiony, odrobaczony, posiada paszport.
Matka ze stada w dopłatach, w programie ochrony zasobów genetycznych koni.
Nasza stadnina znajduje się w wielkopolsce, w Katarzyninie 10km od Kościana. Możliwość transportu.
Lekka ręka, pewny dosiad
Podczas jazdy często bezwiednie „wiszę na wodzy”. Jak się tego oduczyć?
Jeźdźcy sportowi, szczególnie trenujący konkurencję ujeżdżenia, wciąż ćwiczą dosiad na lonży i nie jest to traktowane jako wstyd.
Zaciskanie wodzy jest bardzo częstym błędem u początkujących jeźdźców, jednak jeśli nie potrafimy kontrolować owego „wiszenia na wodzy”, może być to niebezpieczny sygnał, który świadczy o złym przygotowaniu wstępnym do samodzielnej jazdy. Jeśli jeździec nie potrafi używać niezależnie poszczególnych pomocy, to nie jest gotowy do podjęcia lekcji bez lonży. Oznacza to, że zarówno łydki, pięty, dosiad, jak i ręce powinny być pod absolutną kontrolą świadomych ruchów jeźdźca. Jeśli więc ręce zaciskają się na wodzy, oznacza to najpewniej, że dosiad i łydki nie są gotowe na utrzymanie całej postawy i potrzebna jest asekuracja, a także, że nasza głowa skupia się wciąż na dosiadzie, a nie na samym koniu. Łatwo dostrzec prawidłowe zachowanie jeźdźca, kiedy koń nagle przyspiesza lub nagle zmienia chód – jeśli osoba w momencie zmiany tempa bezwładnie pochyla się do przodu, oznacza to brak równowagi w siodle, zwanej też niestabilnym dosiadem.
Aby uzyskać mocny, pewny siad, przede wszystkim należy wzmocnić mięśnie ud, łydek i pleców, które utrzymują całą postawę. Wymierne efekty przyniosą w zasadzie każde ćwiczenia na wybrane partie mięśni, wykonywane zarówno poprzez samą jazdę konną oraz inne sporty, jak basen, bieganie, skakanka czy rower. Następnie proponuję popracować nad samą równowagą w ruchu. Można ją ćwiczyć na kilka sposobów. Po pierwsze nic tak nie poprawia dosiadu, jak jazda na oklep. Jednak nigdy nie może być ona przeprowadzana kosztem konia, ciągniętego za pysk przez niestabilną rękę. Proponuję więc początkowe próby jazdy bez siodła, jeżdżąc po dużym kole, na koniu prowadzonym przez instruktora na lonży. Oczywiście pierwszy kłus wydaje się niemożliwy do wykonania, ale z czasem wszystko pójdzie lepiej, a sam galop jest znacznie bardziej znośny do wysiedzenia. Podobnie lekcje woltyżerki wspaniale wpływają na ogólne zachowanie jeźdźca. Kolejną dobrą radą na poprawę dosiadu są pracowicie wyćwiczone lekcje na lonży, przeprowadzane już w siodle. Polegają one głównie na tym, aby instruktor co chwilę korygował postawę jeźdźca, który ma za zadnie maksymalnie skupić się na ustawieniu i działaniu swojego ciała, a nie na prowadzeniu konia. Na lekką rękę warto dużo kłusować i galopować, trzymając się rękami za biodra, zakładając je za siebie, czy wyciągając w górę i w bok – jak samolot. Nie ma drogi na skróty. Nic nam nie da jedna czy dwie lekcje dosiadu na lonży, ale dopiero regularna praca przyniesie efekty. Jeźdźcy sportowi, szczególnie trenujący konkurencję ujeżdżenia, wciąż ćwiczą dosiad na lonży i nie jest to traktowane jako wstyd. Innym pomocnym ćwiczeniem, wykonywanym także w siodle, ale już przy samodzielnej jeździe, jest galopowanie po kilkanaście taktów w półsiadzie i następnie przechodzenie do pełnego siadu na kilka taktów, aby znów powrócić w półsiad. Ważne, aby cały czas czuć nacisk stopy na strzemię i utrzymywać równy, lekki kontakt z pyskiem konia. Pogłębia to dosiad i uelastycznia działanie rąk.
Bardzo złym przyzwyczajeniem jest ciągnięcie za wodze, a niepokojące jest, jeśli się tego nie kontroluje. Przecież jazda konna jest pewną współpracą ze zwierzęciem, więc to ono powie nam najlepiej, czy nasze zachowanie w siodle jest poprawne i mu odpowiada. Obserwuj zatem cały czas swojego rumaka – jeśli spokojnie idzie do przodu równym tempem dyktowanym przez twoje łydki, nie strzyże uszami, nie usztywnia szyi ani pyska, to oznacza, że twoja jazda nie sprawia mu dyskomfortu. Jeśli natomiast koń pędzi jak szalony, a ty ciągniesz na zasadzie „kto silniejszy”, to nic dobrego z tego nie wyjdzie, a najpewniej co lekcję problem będzie się nasilał. Przecież im mocniej ciągnie się za pysk, tym koń bardziej będzie napierał na wędzidło i jest to w zasadzie reguła sprawdzająca się u wszystkich koni. Jeśli natomiast sam wierzchowiec jest „gorący”, szybko się irytuje i szczególnie po galopie bez powodu zaczyna się rozpędzać, to staraj się przytrzymywać go delikatnie i o jedną sekundę wcześniej, zanim zdąży nabrać wyścigowego tempa. Jeśli koń jest zestresowany, a jeździec cały sztywny, z martwą, twardą ręką i pupą uderzającą w siodło, to warto na chwilę przejść do stępa, poklepać konia, rozluźnić się i zacząć pracę od nowa. Nic tak nie stabilizuje konia, jak spokojna praca i jazda na kołach.
Sprzedam ogierka huculskiego po Bandicie
Sprzedam ogierka SZELEST po Bandicie, matka Sanna po Saracenie; ur. 16.08.2013r, podobny do ojca maści czerwono-gniadej, z hodowli bezstajennej, spokojny, odważny, ciekawy świata, chętny do pracy z człowiekiem, pełny zaufania do niego, szybko się uczy, przyzwyczajony do podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych. Więcej na www.huculskarbiec.com lub pod tel. 691 712 961 Stadnina Koni Huculskich „Skarbiec“.
og. Szelest z rodzicami
UWAGA ogłoszenia o sprzedaży
wszystkie osoby należące do stowarzyszenia chcące zamieścić bezpłatne ogłoszenie o sprzedaży konia lub sprzętu jeździeckiego na stronie Stowarzyszenia Turystyki i Rekreacji Konnej Polan mogą nadsyłać oferty na adres e-mail: hucul@huculskarbiec.com
Walny Zjazd
Zarząd Stowarzyszenia Turystyki i Rekreacji Konnej POLAN zaprasza wszystkich Członków i sympatyków na Walny Zjazd który odbędzie się w dniu 19.01.2014 o godzinie 15.00 w Katarzyninie koło Racotu . Prosimy o przesyłanie propozycji pomysłów do dyskusji na adres: kontakt@stowarzyszenie-polan.eu
Zmiany w strukturze umaszczenia koni huculskich
Na wykresie 1 przedstawiono procentowy udział poszczególnych maści u źrebiąt huculskich urodzonych w latach 1945 – 2012, łącznie 9662 koni.
Na wykresie pominięto konie siwe, ponieważ tak opisanych źrebiąt huculskich w powojennej Polsce urodziło się tylko 6, a ostatnie w 1965 roku. Spośród tych koni 3 otrzymały licencję, były to: ogiera Biczyk Khc 2 (Bijok – Skawinka) oraz klacze: Gozia Khc 24 (Gacek – Jonta) i Choina Khc 11 (Gacek III – Czeremcha konik czarnomorski). Potomstwo Biczyka i Gozi w ogóle nie zostało użyte w hodowli. Natomiast w przypadku klaczy Choina nie użyto w hodowli jej jedynej siwej córki – klaczy Okrzemka (po Cedryt). W ten sposób umaszczenie siwe w polskiej populacji koni huculskich zostało utracone. Ponieważ jest ono warunkowane przez gen dominujący, żeby urodził się siwy koń, przynajmniej jedno z jego rodziców musi być siwe.
Na wykresie nie uwzględniono także koni opisanych jako wilczate (w całym tym okresie było ich 12) i bułanomyszate (tak opisano 2 osobniki).
Duże zmiany w procentowym udziale poszczególnych maści u źrebiąt huculskich na początku wykresu 1, jak i pozostałych wykresów, wynikają z małej liczby urodzonych w tym okresie źrebiąt.
Od II wojny światowej wzrastał procentowy udział źrebiąt gniadych, który potem nieco spadł, lecz mimo to konie gniade pozostawały najliczniejszą grupą.
Ubywa natomiast koni kasztanowatych, myszatych i bułanych. Obecnie nieliczne są konie kare, choć tych od pewnego czasu przybywa.
Źrebięta srokate stanowiły duży procent w populacji tuż po II wojnie światowej (i przed nią). Potem zaczęło ich szybko ubywać, by ich procent od lat 80-tych znów zaczął rosnąć. W ostatnich latach natomiast nastąpił lekki spadek procentu urodzeń srokatych źrebiąt, lecz jest to spadek bardzo nieznaczny.
Najczęściej maść srokata łączy się z maścią gniadą (wykres 2), dokładnie tak samo jak przed wojną. Natomiast w okresie ostatnich dwudziestu lat drugie co do liczebności jest połączenie maści srokatej z myszatą, które przed wojną było najrzadsze. W okresie dwudziestolecia międzywojennego drugie miejsce pod względem liczebności w obrębie maści srokatej zajmowały konie kasztanowatosrokate, obecnie najrzadsze. Ciekawe też, że przez lata nie został wpisany do księgi koń kasztanowatosrokaty. Jak dotąd jedynym urodzonym po II wojnie światowej kasztanowatosrokatym koniem, któremu przyznano licencję była klacz Laluna (Tuhaj-Bej – Lotna po Hawrań) urodzona w 2001 roku w Odrzechowej. Użytkowane w rozrodzie przed II wojną światową konie kasztanowatosrokate, o których informacje się zachowały to ogiery: 61 Jawornik (NN – NN) urodzony w 1899 roku i 823 Kapitan (461 Hroby I-4 – Minka Austryjka po 61 Jawornik) urodzony w 1927 roku oraz klacz 203 Minka Austryjka (61 Jawornik – klacz z Żabiego).
W obrębie maści gniadej w ostatnich latach najrzadsze stały się konie jasnogniade, a najwięcej prawie zawsze było koni gniadych (wykres 3).
W obrębie maści myszatej przybywa koni ciemnomyszatych i w niektórych latach rodziło się więcej koni ciemnomyszatych, niż myszatych. Konie jasnomyszate zawsze były mało liczne (wykres 4).
W obrębie maści bułanej najliczniejsze są konie byłane, maść ciemnobułana pojawiła się dopiero w latach 90-tych w polskiej populacji koni huculskich, a konie jasnobułane nie były opisywane od końca lat 60-tych (wykres 5).
W obrębie maści kasztanowatej, prawie zawsze nad innymi maściami dominowały konie kasztanowate (wykres 6).
Podsumowując wszystkie te dane, można stwierdzić, że w polskiej populacji koni huculskich przybywa osobników ciemnoumaszczonych.
autor: Katarzyna Kwiecińska-Olszewska
